Op Koers groepscursussen

De ontwikkelingen in de kindergeneeskunde en de zorg voor zieke kinderen en hun gezin vragen om een continue innovatie in de zorg. Onze afdeling heeft een cursusprogramma ontwikkeld dat kinderen, jongeren, en hun broers en zussen ondersteunt bij het omgaan met een chronische ziekte op de kinderleeftijd. Het programma heet Op Koers. Het doel van de Op Koers cursus is om kinderen in een groep vaardigheden aan te leren die ze kunnen gebruiken in moeilijke situaties rondom de ziekte en de sociale weerbaarheid vergroten. Binnen het Op Koers programma zijn er cursussen voor:

Op Koers in het ziekenhuis (face-to-face)

De Op Koers cursussen in het ziekenhuis worden gegeven door 2 psychologen en bestaan uit 6 wekelijkse bijeenkomsten van anderhalf uur en een terugkomstbijeenkomst na een half jaar. In de cursussen leren de kinderen waar ze de juiste informatie over hun ziekte kunnen vinden en hoe ze hun vrienden en klasgenoten kunnen informeren over hun ziekte/beperkingen. Daarnaast leren ze hoe ze zich kunnen ontspannen tijdens (pijnlijke) medische ingrepen en hoe ze met piekergedachten over hun ziekte om kunnen gaan. In de cursussen voor broers en zussen wordt ingegaan op veranderingen thuis en gevoelens van angst, boosheid en jaloezie. Aangezien ouders meestal de belangrijkste steunfiguren zijn van een kind, staat in de oudercursus centraal hoe ze hun kind kunnen ondersteunen en stimuleren de geleerde vaardigheden toe te passen in het dagelijks leven. De oudercursus loopt volledig parallel aan de kindcursus. Met een effectiviteits onderzoek hebben we nu ook aangetoond dat de cursus in het ziekenhuis effectief is.

Op Koers Online

Deelname in het ziekenhuis is niet altijd gemakkelijk gezien de afstand en de tijdsinvestering. Adolescenten bleken ook minder vaak aan de cursus deel te nemen dan de jongere kinderen. Daarom wilden wij beter aansluiten bij hun leefwereld en hebben wij naast de Op Koers cursus in het ziekenhuis ook een cursus online ontwikkeld: Op Koers Online voor kinderen met kanker en Op Koers Online voor jongeren met een chronische ziekte (www.opkoersonline.nl). Zo kunnen jongeren, ongeacht hun woonplaats of in welk ziekenhuis ze behandeld worden, op hun eigen computer deelnemen. Uit de eerste resultaten blijkt dat dit een groot succes is! Jongeren gaven aan dat het heel prettig is om vanuit huis deel te kunnen nemen aan de cursus. De komende tijd wordt nader onderzoek gedaan naar Op Koers Online voor jongeren met een chronische ziekte.
De cursus vindt plaats via het internet in een gesloten chatbox en bestaat uit 8 wekelijkse chatsessies van 1,5 uur en een terugkomsessie na een half jaar. In de cursus worden video’s bekeken, opdrachten gedaan en wordt vooral veel gechatt over onderwerpen die te maken hebben met wat de jongeren meemaken en waar ze tegen aan kunnen lopen door hun ziekte. De cursus wordt gegeven aan groepjes van maximaal 6 cursisten en wordt begeleid door twee cursusleiders. De cursus vindt plaats op een vastgesteld tijdstip.

Uit het Samen Op Koers onderzoek is gebleken dat ook ouders veel baat hebben bij de cursus. Daarom is naast Op Koers Online voor jongeren, ook Op Koers Online voor ouders van kinderen en jongeren (0-18 jaar) ontwikkeld. De komende tijd wordt hier onderzoek naar gedaan. 

Kijk voor meer informatie over Op Koers Online op de website. 

Onderstaand filmpje geeft een indruk hoe de cursus online werkt.

Met subsidies van Agis, St Loglijn en FondsNutsOhra zijn we op dit moment hard bezig met het uitbreiden en onderzoeken van het Op Koers Online programma. Er wordt gewerkt aan het cursusaanbod voor jongeren met een chronische ziekte, hun ouders en broers en zussen. Ook wordt er effectiviteitsonderzoek naar de cursussen voor jongeren en onders gedaan. 

Implementatie

Momenteel worden de Op Koers face-to-face cursussen geimplementeerd in heel Nederland. Op Koers is inmiddels beschikbaar in de volgende ziekenhuizen:

• Medisch Centrum Alkmaar, Alkmaar
• Kinderkliniek, Almere
• Meander Medisch Centrum, Amersfoort
• Coronelschool, Amsterdam
• Emma kinderziekenhuis AMC, Amsterdam
• Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amsterdam
• Notenboomschool, Amsterdam
• St Lucas Andreas, Amsterdam
• VU Medisch Centrum, Amsterdam
• Maasziekenhuis Pantein, Beugen
• Amphia Ziekenhuis, Breda
• Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch
• Gemini Ziekenhuis, Den Helder
• Deventer ziekenhuis, Deventer
• Catharina-ziekenhuis, Eindhoven
• Scheperziekenhuis, Emmen
• Medisch Spectrum Twente, Enschede
• ST. Anna ziekenhuis, Geldrop
• Admiraal de Ruijterziekenhuis, Goes
• Martini ziekenhuis, Groningen
• St Jansdal ziekenhuis, Harderwijk
• Atrium Medisch Centrum Parkstad, Heerlen
• Elkerliek ziekenhuis, Helmond
• Ziekenhuisgroep Twente, Hengelo
• Ter Gooi Ziekenhuis, locatie Hilversum
• Medisch Centrum Leeuwarden, Leeuwarden
• Academisch Ziekenhuis Maastricht, Maastricht
• Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen
• UMC St Radboud, Nijmegen
• Partner Passend Onderwijs, Nijmegen
• Laurentius Ziekenhuis, Roermond
• Orbis Medisch Centrum, Sittard
• Antonius Ziekenhuis Sneek, Sneek
• ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen, Terneuzen
• St Elisabeth ziekenhuis, Tilburg
• TweeSteden ziekenhuis, Vestiging Tilburg
• Ziekenhuis Bernhoven, Uden
• Diakonessenhuis, Utrecht
• Viecuri Medisch Centrum Noord Limburg, Venlo
• Sint Jans Gasthuis, Weert

Interesse?
Bent u geïnteresseerd, wilt u het materiaal bestellen of meer informatie over implementatie? Neemt u dan contact op met de Psychosociale Afdeling (PSA) van het Emma Kinderziekenhuis AMC via info@zorgvoorhetziekekind.nl.